Vorige week heb ik een super-interessante Masterclass gevolgd. Die ging over PARS-Playwork, een methode om kinderen vrij te laten spelen.
Playwork is eigenlijk meer een systeem dan een methode. Het gaat er van uit dat kinderen zelf weten hoe en waarmee ze spelen en wat ze doen en dat je daarbij als volwassene in principe niet bij ingrijpt. Je speelt als volwassene in principe ook niet mee met kinderen, of gaat ze ´entertainen´ of enthousiast maken voor iets. Het idee is dat dit allemaal vanuit het kind komt.
Het idee is dat je niet ingrijpt in het spel van kinderen, tenzij dit nodig is voor de veiligheid, het kind of de kinderen hulp nodig hebben, of als er operationele (lees: praktische redenen) zijn. Een voorbeeld van dit laatste is bijvoorbeeld dat kinderen het heel leuk vinden om je opgevouwen handdoeken uit de kast te trekken en daar mee te spelen. Jij kan als volwassene de keuze maken of je na afloop tijd en zin hebt om ze allemaal weer netjes op te vouwen en terug te leggen.
Niet lekker niks doen….
De PARS-playwork-methode betekent niet dat je als volwassene lekker kan relaxen, gaat kletsen met andere volwassenen of op je telefoon gaat kijken. In tegendeel, je bent juist heel druk bezig, en wel in je hoofd. Je bent voortdurend de kinderen aan het observeren, hypotheses aan het opstellen van wat er gaande is, data aan het verzamelen om die hypotheses te toetsen en voortdurend de afweging te maken om wel of niet in te grijpen.
Vrij theoretisch, maar praktisch toepasbaar
Het systeem van PARS-playwork komt vrij abstract en theoretisch over, en gaat pas leven in de praktijk. Daarom in onderstaande, vrij uitgebreide video (ruim 9 minuten), een verdere uitleg, geïllustreerd met oude videofragmenten van mijn eigen kinderen.
Samenvatting voor als je toch liever leest:
Playwork is een methode, ontwikkeld in Engeland, en via Europa inmiddels over de hele wereld verspreid. Het gaat over kinderen zo veel mogelijk zonder bemoeienis van volwassenen te laten spelen. Dus kinderen kinderen te laten zijn.
Het laat je op een heel andere manier kijken naar het spelen van kinderen en jouw rol erin. Kinderen zijn de experts in spelen, en daar bemoei je je als volwassene in principe niet mee.
Er zijn 3 uitzonderingen:
- De veiligheid is in het gedrang.
- Kinderen hebben jouw hulp nodig om (verder) te spelen, bijv. bij een ruzie die ze zelf niet op kunnen lossen.
- Operationele redenen. Dit zijn praktische redenen. Bijvoorbeeld je wil op een bepaalde tijd klaar zijn, en er moet ook opgeruimd worden. Dan moet je op een bepaalde tijd stoppen om op te ruimen.
Bij Playwork observeer je de spelende kinderen letterlijk vanaf een afstandje, vanuit een helikopter-view. Je verzamelt informatie over hoe ze spelen, wat ze aan het doen zijn, en stelt hypotheses op wat er hierna zou kunnen gebeuren. Alleen bij de drie uitzonderingssituaties grijp je in.
Andere begrippen uit de Playwork-methode (in de video geïllustreerd met praktijkvoorbeelden van mijn kinderen toen ze nog heel jong waren).
Affordances: kinderen bekijken alles vanuit het oogpunt: wat kan je er mee? Overal, ook in objecten die geen ‘officieel speelgoed’ zijn (of juist dan) zitten speelmogelijkheden in. Kinderen zien die vaak beter dan volwassenen.
Combinatorial Flexibility kinderen krijgen meer speelmogelijkheden door verschillende dingen te combineren.
Loose parts: hoe meer losse onderdelen, hoe meer combinaties, dus hoe meer je ermee kan.
Neophilia: Kinderen voelen zich aangetrokken tot nieuwe dingen.
INTERESSANT?
Schrijf je dan hier in. Dan krijg je (maximaal één keer per 2 weken) mijn blog/vlog als eerste rechtstreeks in je mailbox. Wel zo makkelijk!
En deel vooral dit bericht via je eigen Social Media. Dat kan gemakkelijk met de deelknoppen hieronder!
MEER LEZEN:
Blog: Blog: Het belang van vrij, natuurlijk en risicovol spelen in de natuur
Blog: Kinderen steeds meer achter scherm en minder buiten
Blog: Wat we van kinderen kunnen leren
Aanbod: Natuurclubs en workshops