Leren voor morgen: plannen voor nieuwe leerdoelen

,,Als jullie kinderen hier in deze klas zitten, dan hoop ik dat er een wereld is zonder afval. Het mooie is, dat kan ook gewoon. Daarom ben ik vandaag hier’’.

Zo begin ik meestal mijn les ‘Van afval naar grondstof’, die ik via de Stichting De Schone Stad en Ecokids geef. En dat meen ik ook echt. Ik hoop het in elk geval van harte. En dat dan niet alleen het afvalprobleem is opgelost, maar ook de klimaatverandering een halt is toegeroepen, en er alleen meer duurzame energie en grondstoffen worden gebruikt. En er geen honger en uitbuiting meer is in de wereld.

OK, misschien een beetje idealistisch….Maar daarom vind ik het een des te mooiere vrijwilligersklus om via de sectie NME van VVM, netwerk van milieuprofessionals, te mogen meedenken met de ontwikkeling van het nieuwe schoolcurriculum.

Afgelopen maandag was ik bij een bijeenkomst van de Coöperatie Leren voor Morgen, een groep van zo’n 45 samenwerkende organisaties die zich inzetten voor leren voor duurzame ontwikkeling: binnen én buiten het onderwijssysteem. De sectie NME van VVM is hier sinds een half jaar ook lid van.

We bespraken de conceptvoorstellen voor dit nieuwe onderwijs, zoals die begin mei zijn gepubliceerd. Iedereen kan tot en met 11 augustus op deze voorstellen feedback geven. Daarna gaan ze naar de Tweede Kamer, en worden er vervolgens kerndoelen en eindtermen van gemaakt.

Uitvoering duurt nog jaren

Het duurt dus nog jaren voordat de voorstellen in het onderwijs worden ingevoerd, maar het ziet er goed uit, vind ik. Er zijn in totaal negen vakgebieden: Nederlands, Engels / moderne vreemde talen (Frans, Duits en Spaans), Rekenen & Wiskunde, Digitale geletterdheid, Burgerschap, Kunst & Cultuur, Bewegen & Sport, Mens & Maatschappij en Mens & Natuur.

Ik heb vooral naar Mens & Natuur en Mens & Maatschappij (waar ook heel veel over duurzaamheid in zit) gekeken.

Ik ben blij verrast door de verwevenheid van vakgebieden en thema’s in de voorstellen. Er is veel aandacht voor de benadering van ‘systemen’, voor oorzaak en gevolg.

De nieuwe opzet biedt dus een veel meer holistische kijk op wat kinderen moeten kennen en kunnen, dan de losse feitenkennis:

‘Je leert gaandeweg verantwoordelijkheid te nemen voor de keuzes die je nu maakt met betrekking tot je ecologische voetafdruk en de kwaliteit van leven van jezelf, anderen en de planeet. Daarnaast word je je bewust dat de impact van jouw keuzes, maar ook die van anderen, in de toekomst zichtbaar kunnen worden’

Waar ik ook blij van word, is dat in de visie op het leergebied Mens & Natuur expliciet wordt vermeld dat dit leergebied zich goed leent voor leerervaringen buiten de school, volgens mij een hele waardevolle aanvulling op het leren in school.

Het leergebied leent zich om een diversiteit aan contextrijke leeromgevingen op te zoeken, zowel binnen als buiten de school. Idealiter gebeurt dit in nauwe samenwerking met experts, organisaties en het bedrijfsleven in een betekenisvolle leeromgeving.

Veel aandacht is er ook voor het op waarde schatten van informatie, in een wereld waarin iedereen een zelfbenoemde deskundige is, een belangrijke vaardigheid:

Doordat leerlingen de rol van wetenschap bij de totstandkoming van kennis begrijpen, kunnen zij (wetenschappelijke) informatie op waarde schatten en feiten en fictie beter van elkaar scheiden.

Daarmee wordt het natuurlijk ook complex en onoverzichtelijk. Sommigen vroegen zich af of de voorstellen niet te ambitieus zijn. Past het wel binnen de onderwijstijd die de leerlingen hebben?

Uit de discussie bleek dat er nog heel wat moeten gebeuren om de docenten op deze manier te laten lesgeven. Niet alleen in de opleidingen voor docenten, maar ook in de bijscholing van bestaande docenten.

Maar dit waren allemaal vragen over het ‘hoe’, zo concludeerden we diverse keren tijdens de bijeenkomst. Met deze voorstellen gaat het vooral over het ‘wat’. En daar ben ik in elk geval blij mee.

De nieuwe voorstellen zijn volgens mij een hele mooie stap om kinderen te leren de wereld ‘als één geheel’ te zien, in plaats van allemaal losse stukjes, los van onszelf.

Want volgens mij is dat de kern van alle problemen: het idee dat we als mens los staan van de natuur, los van de aarde, los van andere levende wezens. We zijn er onlosmakelijk mee verbonden!