Is gedragsbeïnvloeding vies?

In mijn vorige videoblog, die over de windmolens  had ik het er al over dat we wat mij betreft meer inzichten uit de psychologie en marketing mogen gebruiken om er voor te zorgen dat mensen duurzamer gaan denken en doen.

Ik merk dat er wat aarzeling of weerstand bestaat om deze inzichten te gebruiken. Want als je mensen in hun gedrag gaat beïnvloeden, ben je dan niet enorm manipulatief bezig? Is dat ethisch wel verantwoord?

Ik denk van wel, tenminste als het er om gaat om te zorgen dat meer mensen achter onze duurzame doelen gaan staan en er ook daadwerkelijk naar gaan handelen.

Ik ben daarna gaan graven, en vond een enorme berg aan kennis en inzichten.

Tot voor kort heb ik me voornamelijk bezig gehouden over kennis over natuur en milieu, maar het menselijke gedrag blijkt ook superinteressant te zijn (en vaak onlogisch 🙂 .

Ik heb het eerste boek over gedragsbeïnvloeding uit, dat was het boek:

klein GROOT. De overtuigingskracht van het detail; Kleine veranderingen met grote invloed door Steve Martin,Noah Goldstein en Robert Cialdini.

De informatie in dit boek vond ik zo waardevol, dat het niet ééns in één videoblog paste. Ik deel graag deze schat aan informatie delen omdat ik vind dat we die nog veel te weinig gebruiken in ons werk voor een duurzame wereld.

P.S. Het boek is o.a. verkrijgbaar bij bol.com en managementboek

Hier vind je een duidelijk animatiefilmpje (in het Engels) over dat boek.

Een korte samenvatting van het filmpje voor degenen die liever lezen:

In dit blog behandel ik vier verschillende manieren waarop je met kleine dingen een grote invloed kan hebben, ook in je educatie en communicatie voor duurzaamheid.

1 Meer is minder

Hoe meer informatie je mensen geeft, hoe minder ze het gebruiken. Wees dus spaarzaam met informatie.

2 Positief beeld

Mensen willen een positief beeld van zichzelf hebben en houden. Als je ze verwijten gaat maken, dan luisteren ze niet meer en komt je boodschap niet over. Dus benadruk wat er wél goed gaat.

3 Mensen zijn sociale wezens

Mensen zijn sociale wezens, kuddedieren zoals je wilt. Hier kan je op verschillende manieren gebruik van maken.

Erbij horen. We willen graag het gevoel hebben dat we bij een grote groep horen. Als mensen die op ons lijken, iets al doen, dan doen we graag mee. Je kan hier gebruik van maken door getallen te geven (die natuurlijk echt waar moeten zijn), dat een grote meerderheid dit al doet of vindt. Bijvoorbeeld: 96 procent van de Haarlemmers vindt het scheiden van afval belangrijk.

Zichtbaarheid. Maak gewenst gedrag zichtbaar, dan zullen vergelijkbare mensen dit ook gaan doen als ze zien dat ‘soortgenoten’ hen al zijn voorgegaan. Het blijkt bijvoorbeeld dat minder mensen afval op straat gooien als ze hebben gezien dat buurtgenoten (met bijv. spandoeken en hesjes) de buurt hebben opgeruimd.

4 Commitment en consistentie

Als mensen eenmaal ‘ja’ tegen iets hebben gezegd, is de kans groot dat ze ook ‘ja’ tegen de volgende stap zetten. Gebruik een serie van kleine commitments op een rij. Het werkt vooral goed als mensen zelf iets voor dat commitment moeten doen wat enige moeite kost (bijvoorbeeld iets opschrijven).

Bij commitment en consistentie zijn er wel een paar aandachtspunten, want andere mechanismen kunnen dit onderuit halen.

Richt de omgeving zo in, dat gewenst gedrag gemakkelijk wordt (en ongewenst gedrag moeilijker.

Mensen hebben de neiging om, als ze het idee hebben dat ze goed bezig zijn, dit op een ander vlak te compenseren met minder gewenst gedrag. Dit noem je het vrijbrief-effect, bijvoorbeeld de koek of het biertje na het sporten. Zorg ervoor dat dit gedrag moeilijker wordt gemaakt.

Maak de commitments zichtbaar, met bijvoorbeeld een speldje of een sticker. Dan zijn mensen eerder geneigd om zich ook zo te gedragen.

Persoonlijke verhalen verhogen het commitment. Laat zien waarom het zo belangrijk is dat mensen meedoen, liefst met concrete, persoonlijke verhalen.

MEER LEZEN?

Blog: Mensen gedragen zich niet logisch

Blog: ‘Kennis is helemaal niet zo belangrijk’

Blog: Waarom het veranderen van gewoontes zo moeilijk is

Blog: Wat is het effect van onze educatie?

INTERESSANT?

Schrijf je dan hier in. Dan krijg je (maximaal één keer per week) mijn blog of vlog als eerste rechtstreeks in je mailbox. Wel zo makkelijk!

En deel vooral dit bericht via je eigen Social Media. Dat kan gemakkelijk met de deelknoppen hieronder!