Hoe bereik je pubers?

Pubers vormen een lastige doelgroep om te bereiken met natuur- en duurzaamheidseducatie, daar is iedereen het wel over eens. Maar dat betekent niet dat ze totaal onbereikbaar zijn.

In een leuke en actieve workshop door Marit de Koning, van WoesteLand Academie op de Benelux-werkconferentie van VVM, netwerk van milieu-experts en IVN, werden wat tipjes van de sluier opgelicht.

Hoewel we de puberteit zien als een lastige fase, legde Marit uit dat die fase ook zeer nuttig is. De puberteit dient er biologisch namelijk voor om inteelt en incest te voorkomen.

De kinderen, die tot nu toe bij de familie en bij de groep hoorden, beginnen zich daartegen af te zeggen en zoeken nieuwe groepen op.

Verbouwing

In de hersenen van pubers gebeurt van alles; bestaande hersenverbindingen worden gesloopt en nieuwe aangelegd. De prefrontale cortex, waar het plannen en organiseren zit, is tijdelijk in verbouwing en werkt zeer beperkt.

Hierdoor kunnen pubers impulsief gedrag vertonen, maar ook onwaarschijnlijke dingen aan elkaar linken, waardoor ze creatieve oplossingen kunnen bedenken. Ze zijn veel gevoeliger voor beloning dan straf, en dan vooral beloningen ‘in het nu’.

Extreme emoties

Daarnaast vertonen pubers door de hormonen die door hun lijf gieren extreme emoties en zijn ze erg bezig om te kijken hoe ze zich tot andere mensen verhouden. Ze zijn daarbij extreem gericht op henzelf, en zien niet dan anderen met de zelfde problemen worstelen.

In een grappige, maar ook confronterende oefening werden we met z’n allen weer terug naar de puberteit ‘geteleporteerd’.

Je moest naar iemand kijken, dezelfde houding (en nog iets meer overdreven) aannemen. Ondertussen kwam er een Powerpoint-presentatie langs die we in ons op moesten nemen.

Tijdens deze oefening voelde ik mededogen en respect voor al die pubers. Het is nagenoeg onmogelijk om signalen van ‘buiten’ op te pikken. Driekwart van de boodschappen en afbeeldingen die in de Powerpoint waren langsgekomen, waren we alweer vergeten of helemaal niet gezien.

En dan te bedenken dat er heel veel educatieve boodschappen op de pubers worden afgevuurd, denk aan voorlichting over drugs, alcohol, roken, veilige seks. ,,Er is heel veel competitie om aandacht’’, vertelde Marit. ,,En ergens daar tussen wil je dan ook nog je duurzame boodschap kwijt.”

Dus je moet dat heel goed en weloverwogen doen, want anders word je überhaupt niet gezien of gehoord. Een aantal aandachtspunten die we leerden:

Beperk je boodschap tot het hier en nu

Wees concreet

Doe niet alsof je één van hen ben, maar spreek ze wel aan als volwassenen

Wees op de hoogte van onderwerpen die hen bezighouden, je kan het hen gewoon ook vragen.

Combineer je educatie-onderwerp met iets uit hun dagelijks leven

Puberthema’s: vrienden, erbij horen, imago, gezien worden, uiterlijk, hobby’s, uitgaan, relaties/verliefdheid, chillen/met rust gelaten worden, wereld willen zien, grenzen opzoeken, experimenteren, korte termijn, muziek, idolen, Instagram/Snapchat, telefoon

Als oefening daarna schreven we in een klein groepje ‘onmogelijke combinaties’ van puber-thema’s en educatie-onderwerpen op. Daar mocht een ander groepje dan een activiteit bij bedenken. En wat bleek: overal is, met een beetje creativiteit, wel een educatieactiviteit te bedenken. Een greep uit de ideeën:

Stylingmiddag met kledingruil

Organiseren van een vintage-beurs met 2e-hands kleding.

Een game ontwikkelen waarin pubers (virtueel) hun eigen voedsel verbouwen en waar je punten kan verdienen bij zo min mogelijke verspilling.

Meer openbaar vervoer op momenten dat pubers het nodig hebben.

Punten verdienen als je lopend of met de fiets naar school komt: bij x-aantal punten vrijstelling voor gym, of gratis bioscoop, of korting geven op uitgaan/kleding.

Kortom het is niet onmogelijk om pubers te bereiken. Een kwestie van de link maken met hun leefwereld, zonder één van hen te willen zijn. En gewoon uitproberen en aanpassen, besloot Marit.