De Amsterdamse natuur zit vol mogelijkheden

Deze week ging ik op verkenning in de Amsterdamse natuur. Ja, je leest het goed. Het verbaast me telkens weer hoeveel natuur en groen er binnen de stadsgrenzen van Amsterdam is.

Volgende week start ik in Amsterdam Zuidoost, vanuit de Stichting Ecokids, met een naschoolse natuurclub voor 12 kinderen uit groep 3 tot en met 5. Dan gaan we lekker naar buiten, en daar allemaal leuke dingen doen en ontdekken.

Om dit voor te bereiden, ging ik deze week naar de plek toe om inspiratie op te doen wat ik daar allemaal met de kinderen zou kunnen gaan doen. In dit blog beschrijf ik hoe ik dat aanpak, misschien heb je er wat aan en brengt het je ook op ideeën.

Thuis heb ik eerst op de computer via het routemaakprogramma viewranger de omgeving virtueel afgespeurd. In dit programma heb je namelijk ook een terrein-kaart (Viewranger-landscape), waarmee je een goede indruk krijgt van het beschikbare groen.

Ik zag dat de school aan de rand van de bebouwde kom lag, met een leuk recreatiegebiedje met veel water. Ook zag ik een ander groen gebiedje tussen de huizen. Ook zag ik een fietstunnel onder een drukkere verbindingsweg. Altijd fijn als je geen drukke weg hoeft over te steken. Langs deze twee gebieden stippelde ik een route uit.

Dennenappels en madeliefjes

Op de plek aangekomen, bleek dat de school in een tijdelijk gebouw zit, tegen een soort dijkje met dennen en andere bomen aan. Op deze plek zouden we zelfs al wel op verkenning kunnen gaan, bijvoorbeeld dichte dennenappels rapen die ik thuis laat drogen zodat de zaadjes er uit vallen (pijnboompitjes…., kinderen vinden het altijd leuk dit te proeven, al smaakt het eigenlijk nergens naar). Ik zie nog geen sporen van dieren, maar die zullen er vast wel zijn als we goed zoeken. Wel ligt er vrij veel zwerfafval. Misschien kan ik daar ook een keer een activiteit van maken, ik heb nog een paar van die prikstokken en anders koop ik er nog een paar bij.

Ik ga de fietstunnel onderdoor naar het recreatiegebiedje. Gelukkig is het een vrij lage tunnel, want kinderen hebben blijkbaar altijd de neiging om de schuine wanden van een tunnel op te willen klimmen. Hier kan dat geen kwaad, gelukkig.

Na het tunneltje schreeuwt het groen me tegemoet: madeliefjes in het gras. Ik vraag me af of ze het geduld zouden hebben om een madelief-kransje te maken, zoals ik vroeger altijd deed: een spleetje in het stengeltje en daar een andere stengel door.

Het fluitenkruid en koolzaad bloeit uitbundig en tussen alle verschillende bomen en struiken staan verschillenden in bloei. Misschien is het een idee om de eerste keer elk kind een bloem(etje) te laten plukken en die te drogen in mijn bloemenpers, om er later een mooie kaart van te maken, bijvoorbeeld als het een keer onverhoopt zou regenen.

Vorig jaar vonden de kleuters van de As Soefah school het in elk geval magisch, wat die bloemenpers had gedaan. Maar ja, kleuters vinden natuurlijk alles magisch. Toch denk ik wel dat deze kinderen dat ook leuk zullen vinden, zij zullen dan misschien meer werk maken van de versiering er om heen.

Water: elk nadeel heeft zijn voordeel

Er is veel water, wat zowel een voordeel als een nadeel is. Het is belangrijk om met de kinderen duidelijke regels af te spreken over wat wel en niet mag (en dan het liefst alleen zeggen wat je wel wil, dat werkt het beste heb ik gemerkt). Gelukkig heb ik ook een lokaal tot mijn beschikking, waar we rustig kunnen starten en de regels door kunnen spreken. Want ik heb gemerkt dat kinderen in een klaslokaal automatisch rustiger zijn dan buiten, omdat ze zo’n lokaal associëren met les, en buiten met ‘spelen’. Daar maak ik dankbaar gebruik van, al vind ik het belangrijk dat het geen ‘les’ wordt en ze lekker kunnen spelen.

Dat water biedt ook mogelijkheden. Ik speur de kanten af, maar kan nog geen nesten van meerkoeten of eenden vinden. Wel zit er waarschijnlijk een zwaluwnest onder de brug, want daar zie ik een zwaluw steeds onderdoor vliegen. Maar ja, van dat nest zelf zie je niks. Ik heb gemerkt dat het thema ‘baby-vogels’ wel erg aanspreekt bij kinderen, dus ik had stil gehoopt op een nestje hier of daar. Misschien volgende week nog.

De vogels laten zich wel volop horen. Vorig jaar heb ik eens met een groepje kinderen uit groep 6 lopen te filosoferen wat die vogels zouden ‘zeggen’. Daar kwamen hele leuke dingen uit. Ik vraag me af of ik dat met deze jongere kinderen ook zou kunnen doen. Ik zou het voorzichtig kunnen proberen.

Met de kleuters deed ik vorig jaar ook een estafette dat je als moeder- of vadervogel wormpjes en slakjes moest zoeken voor je kuikens. Dat ging een beetje de mist in, omdat een deel van de kinderen nog slecht Nederlands sprak en het concept ‘estafette’ nog moeilijk bleek uit te leggen.

We zouden hier ook goed zelf op zoek kunnen gaan naar kleine insecten en bodemdiertjes met loeppotjes. Hier zit genoeg. Dat vinden kinderen vaak erg leuk, als ze een beetje op gang gebracht zijn. Vaak weten kinderen in het begin niet helemaal hoe ze dat aan moeten pakken. Ook rennen kinderen hierbij soms alle kanten op, wat met het vele water lastig en gevaarlijk is.

De ondiepe poeltjes en slootjes lenen zich ook goed voor het vangen van waterbeestjes. Dat is vaak een groot succes: ineens wordt een hele nieuwe wereld zichtbaar, die eerst verborgen was. Ik bedenk me dat ik nu al moet gaan uitzoeken onder welke overheid dit water valt (waarschijnlijk de gemeente of het stadsdeel, schat ik), want officieel moet je toestemming van de eigenaar hebben en een ontheffing op basis van de Flora- en Faunawet.

Ik zie ook veel eetbare planten: paardebloemen, madeliefjes, look zonder look. We zouden ook iets kunnend doen met eten uit de natuur. Dan neem ik van thuis thermoskannen met kruidenbouillon mee en daar doen we dan fijne, versgeknipte planten bij. Hoewel het eigenlijk niet zo veel voorstelt, zijn kinderen altijd erg trots op hun ‘eigengemaakte’ soep en eten de meesten het met veel smaak op. De vele honden en hondendrollen hier doen me weer een beetje twijfelen. Ik wil de kinderen geen spoelwormen of andere vervelende pararasieten meegeven.

De zingende vogels brengen me ook op het idee om iets met geluiden in de natuur te doen. Vorig jaar deed ik voor de kleuters in het lokaal een opwarmertje met het raden van (natuur)geluiden via een boxje op mijn telefoon. Bijvoorbeeld onweer, reiger, kwakende kikkers. Dolle pret om deze geluiden na te bootsen. Eén kon het reiger-geluid zeer natuurgetrouw namaken.

Daarna gingen we geluiden ‘in het echt’ buiten luisteren. Het bleek dat een aantal kinderen het erg spannend vond om hun ogen dicht te doen, en het was voor de kinderen lastiger dan ik had verwacht om echt naar de buitengeluiden te luisteren in combinatie met alle andere prikkels.

De veel verschillende bomen brengen me ook op het idee om met deze kinderen iets met de Keltische bomenhoroscoop te doen. Dat valt vaak erg in de smaak bij wat oudere kinderen. Ooit, bijna 10 jaar geleden heb ik voor het Pieter Vermeulen Museum in Driehuis een bomenspeurtochtrond deze horoscoop gemaakt, en hij bestaat nog steeds. In plaats van sterrenbeelden gebruikten Kelten bomen voor een bepaalde geboortedatum.

In totaal zitten er 21 bomen in die horoscoop. De meesten heb ik wel zien staan, maar de olijfboom wordt nog een uitdaging. Misschien ergens in een tuin? In elk geval vinden kinderen het erg leuk om een boom als ‘hun eigen boom’ te zien. De keltische bomenhoroscoop kent voor elke boom ook een karakterbeschrijving. En net zoals gewone horoscopen is het altijd heel verleidelijk en leuk om dat te lezen (en het klopt natuurlijk altijd 😜)

Via de terugweg loop ik nog naar een ander stukje groen tussen de huizen, hier staan mooie berkenbomen. Er zijn diverse speelveldjes die verboden zijn voor honden, dus hier kan ik misschien het beste bepaalde spelletjes doen, zonder last te hebben van loslopende honden en hondenpoep.

Voorlopig heb ik dus genoeg ideeën. Ik hoor natuurlijk ook graag van jou je ideeën in inspiratie! Deel die door helemaal onderaan dit artikel leave a reply’ aan te klikken. Daar kunnen we allemaal van leren!