Bij risicovol spelen gaan plezier en eng samen, legt Martin van Rooijen uit op het symposium ‘Het laatste kind op straat vorige week in Amsterdam. Risicovol spelen is’ spelen op hoogte, met snelheid, gevaarlijke gereedschappen gebruiken, spelen met gevaarlijke elementen, ruig spel en verdwijnen.
Dat het eng is, maakt het juist leuk, ‘scaryfunny’ dus.
De meeste kinderen kunnen goed met risico’s omgaan, dat leren ze inschatten op basis van hun eigen ervaringen en capaciteiten. In plaats van kinderen te willen behoeden voor risico, moeten we kinderen ‘empoweren’ dat ze zelf voor hun veiligheid kunnen zorgen, stelt Van Rooijen.
Het omgaan met risico’s stimuleert de veerkracht en weerbaarheid. Hier hoort ook omgaan metteleurstellingen bij. Bovendien vergroot risicospelen de creativiteit; er komen problemen op je pad die opgelost moeten worden). Daarnaast vergroot het het zelfvertrouwen. Je verkent je grenzen en je kwaliteiten: waar ben ik goed in, en waar ben ik niet zo goed in? De ervaringen met risicovol spelen komen ten goede het toekomstig leven als autonome en competente volwassenen.
Maar kinderen mogen steeds minder, begint Martin van Rooijen zijn verhaal. ,,Ik hoorde van een school waar springtouwen verboden zijn na een klagende ouders. Kinderen gingen elkaar slaan met de touwen’’’. ‘
We leven in een risico-maatschappij’’, aldus Van Rooijen. ,,Als er iets mis gaat, wordt al met een vinger naar de schuldige gewezen’’. Maar hiermee bereiken we het tegenovergestelde. Die overbescherming is een paradox. Dan leren kinderen niet met risico’s omgaan, en geef je bovendien de boodschap: jij kan het niet. Aanvaardbare risico’s horen bij spelen, aldus de pedagoog. ,,En bij dat spelen hebben ze ons helemaal niet bij nodig, dat leren ze van elkaar. We denken dat we weten wat kinderen nodig hebben, maar dat weten helemaal niet.’’
In de discussie werd nog uitgebreid stilgestaan hoe je als begeleider (pedagogisch medewerker of leerkracht) om moet gaan met risico’s. Hoe ga je om met in bomen klimmen? Volgens Van Rooijen
klimt een kind altijd zo hoog in een boom als het zelf kan wil en durft je hoeft dus nooit in te grijpen. Ik moet bekennen dat ik dat zelf wel een beetje spannend vind. Daarbij werk ik vaak met kinderen die ik niet goed ken. Misschien ben ik wel te voorzichtig. Van Rooijen geeft de tip dat, als je met
meerdere collega’s bent, wellicht van plek kan wisselen als je het te eng vind om naar een kind hoog in de boom te kijken.
,,Wees je altijd bewust van je eigen normen en waarden. Trek een grens als jij denkt dat het risico te groot wordt. Daarbij hoort ook je eigen grenzen verkennen.”
Een spannend aspect vind ik ook dat kinderen elkaar soms uitdagen om iets engs te doen. Volgens Van Rooijen is dat juist goed, want op die manier stimuleren kinderen elkaar. Maar, het kan ook net iets te ver gaan. De grens met pestgedrag is soms moeilijk te onderscheiden. ‘’
MEER LEZEN?
Hier vind je een overzicht van alle berichten die ik over deze dag heb geschreven.
Blog: Het belang van vrij, natuurlijk én risicovol spelen in de natuur
Aanbod: Natuurclubs en workshops
INTERESSANT?
Schrijf je hier in om telkens (maximaal eens in de twee weken) een mailtje te ontvangen als ik een nieuw bericht heb geplaatst.
En deel dit bericht gerust! Dit kan makkelijk met de knoppen hieronder.
Kwalisite